Kullanıcı Deneyimi Nasıl Geliştirilir?

Kullanıcı deneyimi (UX), insanların bir ürünü kullanırken ya da bir hizmetten faydalanırken mümkün olan en fazla verimi en az çaba ile alması için çözüm üreten disiplindir. Web sitesi ya da genel yazılım ürünleri açısından düşünecek olursak, bir siteyi ziyaret eden kullanıcının site ile olan etkileşiminin nasıl cereyan edeceği kullanıcı deneyiminin konusudur. Bu deneyimi düşünen, şekillendiren ve tasarlayan insanlara da kullanıcı deneyimi tasarımcısı (user experience designer) adı verilir.

Türkiye’de son yıllarda önemi anlaşılan kullanıcı deneyimi ve arayüz tasarımı konuları aslında sunduğunuz bir ürün veya hizmetin başarısında önemli bir km taşı… Gözlerimizin önünde dünya çapında şirketlere dönüşen YouTube ve Facebook her ne kadar bir ihtiyacı gideren mükemmel bir araç olarak görünse de henüz işin başında iken rakiplerinden daha iyi kullanıcı deneyimi sayesinde sıyrılmışlardır.

Hemen her sektörde baş gösteren rekabet ile birlikte, markalar sürekli olarak birbirlerinden farklılaşarak müşteriyi etkilemenin yollarını arıyor. Kullanıcı deneyimi, yeni bir ürün ya da hizmet oluşturma sürecinde müşterilerin beklentisini karşılamak için atabileceğiniz ilk adımdır. Bu yüzden iş planının ilk basamaklarında düşünülmesi, enerji ve bütçe ayrılması gereken bir unsurdur.

Kullanıcı deneyimi bir insanın zevklerine bırakılamayacak kadar önemlidir. Ux açısından zengin bir yazılım ürünü tasarlamak için iyi bir estetik düşüncenin yanında; psikoloji, pazarlama, iletişim ve mühendislik gibi farklı disiplinlerden elde edilen deneyimlerden faydalanmak gereklidir.

Bir UX tasarımcısı olgulara müşterinin gözünden bakabilmeli ve muhtemel senaryoları test etmelidir. Bu senaryolarda yaşanan problemlerin giderilmesi kullanışlı bir ürün elde etmeye giden yolda en büyük yardımcınız olacaktır.

Kullanıcı Deneyimi Niçin Önemlidir?

Kullanıcı deneyimi çok önemlidir çünkü insanlar giderek daha sabırsız hale geliyor. En ufak bir zaman kaybına yola açacak ya da kullanıcıyı tereddüde düşürecek bir deneyim, yaptığınız bütün iyi şeylerin üzerine kara bir bulut gibi çökebilir.

Kullanıcı deneyimini değerli kılan şeylerden biri de online alışveriş alışkanlıklarının değişmesi. Mobil cihaz kullanımındaki artış ve internet alışverişlerinin katlanarak artması hemen her iş alanındaki işletmeleri bu konulara yatırım yapmaya zorladı. Kısa sürede internet iyisiyle kötüsüyle, kaliteli ya da kalitesiziyle kontrol edilemez bir pazar haline geldi. Bir zaman sonra insanlar bu kalabalık içinde satın alma kararlarını verirken imtina etmeye başladı. Yalnızca ürün ile ilgili riskler değil, güvenlik konusunda da yaşanan problemler çekimser bir kullanıcı kitlesi ortaya çıkmış oldu.

Önceleri bir web sitesize sahip olmak müthiş bir ayrıcalık iken yalnızca birkaç yıl sonra bu durum bir lüks olmak çıktı, hatta zorunluluk haline geldi. Hemen ardından mobil cihazlara göre tasarımda esneklik sağlayan responsive web siteleri ortaya çıktı. Bu trend ancak 5 yılını oldurmuş iken eski havalı günlerini mumla arıyordu. İnsanlar gözünü interaktif web siteleri ve uygulamalara diktiler. Özetle, teknoloji ve internet dünyası ile ilgili her şey inanılmaz bir hızla değişiyor. Rekabet her alanda kendini sert bir biçimde göstermeye devam ediyor. Rekabet arttıkça da web sitesi ya da uygulama üzerinden satış yapabilmek zorlaşıyor. Kullanıcıyı ikna etmenin birinci dereceden koşulu ise kusursuz bir kullanıcı deneyimine sahip olmak…

UX tasarımı kullanıcıyı yani insanı esas alır. Bir kullanıcı deneyimi tasarımcısının görevi, ürünü insanlar için işlevsel, güvenli, pratik ve keyifli hale getirmektir. Ancak bu temel özelliklere sahip uygulamalar insanlara fark yaratan bir deneyim sunabilir. Eğer rekabetin etkilediği bir ürününüz varsa belki de yapmanız gereken üründen bağımsız düşünerek süreçlerinizi iyileştirmek olabilir.

İnsanların bir web sitesini ziyaret etme frekansları, site ile etkileşime girme oranları, sitede geçirdikleri zaman ve söz konusu web sitesi üzerinde çevrimiçi alışveriş yapma oranları tam anlamıyla doğru orantılı parametreler. Bu da demek oluyor ki; web siteniz ya da mobil uygulamanız üzerinden satış veya marka bilinirliği gibi kazanımlar elde etmek istiyorsanız, insanların bu platformlar üzerinde vakit geçirmelerini sağlayacak kurgular bulmalısınız. Bu da bizi etkileşimi tasarlama konusuna getirir.

Etkileşim Tasarımı

Etkileşim tasarımı, insan ile makine arasındaki etkileşimin kurgulanması ve uygulanmasıdır. Etkileşim oranı arttıkça insanların tekrar eden ziyaretlere ve olası satın almalara daha fazla eğilim gösterdikleri bildiğimiz bir gerçek. Bu yüzden artık ulaştığımız noktada kullanıcı deneyimi kadar kullanıcı etkileşimi tasarlamak da gerekli bir hale geldi.

Etkileşim tasarımı, genel tasarım bilgisinin yanında pazarlama iletişimi ve psikolojiden de yararlanmayı zorunlu kılıyor. Özellikle de istenilen deneyimin kullanıcıya yaşatılması ve ardından kullanıcıyı bu deneyimi paylaşmaya teşvik eden konseptlerden bahsederken, farklı disiplinlerden faydalanarak daha derin analizler çıkarmak gerekebilir.

Bir ürün ister fiziki olarak var olsun ister yalnızca dijital platformlardan erişilebilsin; arayüzler kullanıcıların eğilimlerine paralel olmalı ve kullanıcıyı sezgisel olarak en az eforu sarf ederek en yüksek verimliliği elde ettiğine ikna edebilmelidir.